Ινστιτούτο Prolepsis: Οδηγίες για την αποφυγή εισπνοής καπνού και στάχτης από τις πυρκαγιές

12 Αυγούστου 2024

Από τη φωτιά στο δάσος, λόγω της καύσης του ξύλου και άλλων οργανικών υλικών, παράγονται καπνός, αιωρούμενα σωματίδια, μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα και άλλα χημικά, τα οποία εν δυνάμει απειλούν την υγεία. Ο καπνός αποτελείται από ένα σύνθετο μίγμα αερίων και αιωρούμενων σωματιδίων, το οποίο πέρα από την πρόκληση ασφυξίας επιδρά στα μάτια, στο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα, και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, όπως αίσθημα καύσου στα μάτια, ρινική καταρροή και άλλα, όπως βρογχίτιδα. Τα αιωρούμενα σωματίδια μπορούν επίσης να επιδεινώσουν χρόνιες ασθένειες της καρδιάς και των πνευμόνων – και μάλιστα συνδέονται με πρόωρους θανάτους ατόμων με αυτές τις παθήσεις.

Εάν είστε υγιείς, συνήθως δεν κινδυνεύετε σοβαρά από βραχυπρόθεσμες εκθέσεις στον καπνό. Όμως, παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε όλοι την ίδια ευαισθησία στη βλαπτική δράση των εκπομπών μιας πυρκαγιάς, καλό είναι να αποφύγετε, όσο μπορείτε, την εισπνοή τους. Επίσης, λάβετε υπόψη ότι επιβλαβείς συγκεντρώσεις των εκπομπών  μιας πυρκαγιάς μπορεί να υπάρξουν στους εσωτερικούς χώρους των σπιτιών, ακόμη και όταν αυτές δεν γίνονται αισθητές από τον άνθρωπο.

 

Μερικοί άνθρωποι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο

Ειδικά τα άτομα που ανήκουν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες πρέπει να είναι πιο προσεκτικά και να αποφύγουν κατά το δυνατόν την εισπνοή των εκπομπών της πυρκαγιάς:

• άτομα με διαγνωσμένη καρδιακή ή πνευμονική νόσο, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στηθάγχη, ισχαιμική καρδιοπάθεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, εμφύσημα ή άσθμα.
• ηλικιωμένοι, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να πάσχουν από καρδιακή ή πνευμονική νόσο σε σχέση με νεότερους.
• παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων, επειδή το αναπνευστικό τους σύστημα εξακολουθεί να αναπτύσσεται και εισπνέουν περισσότερο αέρα (άρα περισσότερους ρύπους) ανά κιλό σωματικού βάρους σε σχέση με τους ενήλικες, ενώ είναι πιθανότερο να έχουν άσθμα.
• άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, επειδή είναι πιθανότερο να έχουν υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο.
• Άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.
• Έγκυες  γυναίκες, επειδή μπορεί να υπάρξουν πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, τόσο των ιδίων όσο και των αναπτυσσόμενων εμβρύων.

Πώς καταλαβαίνουμε ότι ο καπνός μας επηρεάζει

Υψηλές συγκεντρώσεις καπνού μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά συμπτωμάτων.

• Αίσθημα καύσου στα μάτια, ρινική καταρροή, βήχα, φλέγμα, συριγμό και δυσκολία στην αναπνοή.
• Εάν έχετε καρδιακή ή πνευμονική νόσο, ο καπνός μπορεί να χειροτερεύσει τα συμπτώματά σας:
• Τα άτομα με καρδιακές παθήσεις μπορεί να παρουσιάσουν πόνο στο στήθος, αίσθημα παλμών, δυσκολία στην αναπνοή ή κόπωση.
• Τα άτομα με πνευμονική νόσο είναι πιθανό να μην μπορούν να αναπνεύσουν τόσο βαθιά ή έντονα όπως συνήθως και μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως βήχα, φλέγμα, δυσφορία στο στήθος, συριγμό και δύσπνοια.

Τι μπορούμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς.

Είναι σημαντικό να περιορίσετε την έκθεσή σας στον καπνό – ειδικά εάν ανήκετε σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Ακολουθούν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να προστατέψετε την υγεία σας:

Οι μάσκες για τη σκόνη δεν αρκούν! Οι μάσκες “σκόνης” ή οι χάρτινες μάσκες δεν προστατεύουν τους πνεύμονες από τα λεπτά σωματίδια στον καπνό πυρκαγιάς. Κασκόλ ή μανταλάκια (υγρό ή στεγνό) δεν θα σας βοηθήσουν. Οι μάσκες σωματιδίων με τον κωδικό N-95 ή P-100 θα βοηθήσουν, αλλά θα πρέπει να ταιριάζουν στο πρόσωπό σας και να μάθετε να τις χρησιμοποιείτε σωστά. Θα τις βρείτε σε καταστήματα που πωλούν εξοπλισμό για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, αλλά και μέσω ηλεκτρονικής παραγγελίας.

Παραμονή σε κλειστούς χώρους. Εάν υπάρχει οδηγία να παραμείνετε μέσα σε κλειστό χώρο, ακολουθήστε τα εξής βήματα για να διατηρήσετε όσο το δυνατόν καθαρότερο τον εσωτερικό αέρα. Κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά. Βάλτε το κλιματιστικό σε λειτουργία. Κρατήστε το φίλτρο καθαρό για να αποφύγετε την είσοδο πρόσθετου καπνού μέσα. Ανοίξτε τα παράθυρα για να εξαερώσετε το σπίτι όταν βελτιωθεί η ποιότητα του εξωτερικού αέρα.

Σημείωση: Εάν δεν έχετε κλιματιστικό, η παραμονή στο εσωτερικό με τα παράθυρα κλειστά μπορεί να είναι επικίνδυνη σε εξαιρετικά ζεστό καιρό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αναζητήστε εναλλακτικό καταφύγιο, όπως σε συγγενείς ή σε άλλο χώρο, εφόσον αυτό είναι εφικτό.

Βοηθήστε ώστε τα επίπεδα των αιωρούμενων σωματιδίων να διατηρηθούν χαμηλά στο εσωτερικό του σπιτιού. Όταν η πυρκαγιά είναι μεγάλη και υπάρχει καπνός για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, τα αιωρούμενα σωματίδια μπορούν να συγκεντρωθούν σε εσωτερικούς χώρους, παρόλο που ίσως δεν μπορείτε να τα δείτε. Μην καθαρίζετε, γιατί αυτό ανακατεύει τα σωματίδια που βρίσκονται ήδη μέσα στο σπίτι σας. Μην καπνίζετε. Αυτό αποθέτει ακόμα περισσότερη ρύπανση στους πνεύμονές σας και στους πνεύμονες των ανθρώπων γύρω σας.

Εάν έχετε άσθμα ή άλλη πνευμονική νόσο, βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με τη λήψη των φαρμάκων σας. Έχετε τουλάχιστον μια προμήθεια φαρμάκων πέντε ημερών. Αναζητήστε ιατρική φροντίδα σε περίπτωση επιδείνωσης των συμπτωμάτων σας.

Εάν έχετε καρδιαγγειακή νόσο, ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού σας και καλέστε τον εάν τα συμπτώματά σας επιδεινωθούν. Εάν νομίζετε ότι έχετε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, καλέστε το 166. 

Πίνετε άφθονο νερό ώστε να παραμείνετε ενυδατωμένοι, αφού οι συνθήκες ξηρότητας και καπνού μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη απώλεια υγρών. Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και καφέ.

Σε κάθε περίπτωση να ενημερώνεστε από επίσημες κρατικές υπηρεσίες και να ακολουθείτε τις οδηγίες των τοπικών αρχών.